9 เทคนิค การใช้คำถาม? เพื่อพัฒนาสมองเด็ก

1. การเปิดโอกาสให้เด็กตอบและแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ ไม่ควรรุกเร้าหรือเร่งรัดที่จะเอาคำตอบ ควรให้เวลาเด็กคิดก่อนตอบและให้เด็กตอบด้วยความสมัครใจ

2. การสร้างทางเลือก ควรหลีกเลี่ยงการบังคับหรือใช้คำสั่งให้เด็กทำตาม โดยควรใช้เทคนิคการสร้างทางเลือกให้กับเด็ก เพื่อเป็นการลดความหงุดหงิด ความอึดอัดและการต่อต้าน โดยเปิดโอกาสให้เด็กเลือกอย่างใดอย่างหนึ่งที่อยู่ภายในขอบเขตที่เราจะให้กับเด็กได้ เช่น ถึงเวลาเข้านอนแล้ว หนูจะพาน้องหมีไปนอนด้วยหรือจะฟังแม่เล่านิทานดีคะ เป็นต้น

3. การสร้างบรรยากาศให้อบอุ่น ผ่อนคลายขณะใช้คำถามหรือทำกิจกรรมที่ต้องการให้เด็กเเสวงหาคำตอบ

4. การลำดับคำถามเริ่มจากง่าย เช่น ใคร, ทำอะไร, ที่ไหน, อย่างไร จนเด็กเริ่มคุ้นเคยกับการถามตอบ เเละกล้าพูดโต้ตอบแล้วจึงเริ่มใช้คำถามอย่างไร ทำไม เพราะเหตุใดต่อไปอีกขั้น

5. การประสานสายตาขณะโต้ตอบกัน โดยผู้ใหญ่อาจย่อตัวลง หรือนั่ง ให้มีความสูงระดับเดียวกับเด็กและมองประสานสายตากับเด็ก ฟังเด็กพูดหรือซักถามด้วยความตั้งใจและโต้ตอบกับเด็กอย่างเป็นกันเอง

6. การเสริมแรง ขณะที่เด็กตอบคำถาม ผู้ใหญ่ควรตั้งใจฟังและพูดชมเชย เช่น ยอดเยี่ยมมาก, มีความคิดดีจัง, หนูคิดได้อย่างไรเนี่ย, หนูตอบได้ชัดเจนดีจริง, หรือใช้การโอบกอด, แตะบ่า, จับมือ, ชูหัวแม่มือ, พยักหน้า, ยิ้มรับ, ตบมือ โดยเลือกวิธีการที่สอดคล้องกับสถานการณ์ เหตุการณ์และการกระทำของเด็กแต่ละคน ไม่ใช้วิธีเดียวซ้ำซากจำเจ

7. ตอบคำถามเด็กด้วยการโยนคำถามในบางครั้ง เช่นเด็กถามว่า “ทำไมทะเลจึงเค็ม” ผู้ใหญ่อาจใช้วิธีย้อนถามว่า “นั่นซิ แล้วหนูคิดอย่างไรล่ะ” เมื่อฟังความคิดจากเด็กแล้วเราค่อยขยายความพอสังเขป จะทำให้เด็กได้แสดงความคิดและได้ความภาคภูมิใจ สุขใจ ที่ผู้ใหญ่ยอมรับในความคิดและให้ความสำคัญต่อเขา

8. หลีกเลี่ยงการที่จะทำให้เด็กอับอาย เสียหน้า เช่นแสดงอาการหัวเราะ ทักท้วงหรือล้อเลียนเพราะจะทำให้เด็กไม่กล้าพูด ไม่กล้าตอบในครั้งต่อๆไปได้

สุดท้าย ข้อ 9. การเปิดโอกาสให้เด็กได้ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนเป็นทั้งผู้ตั้งคำถามและผู้ตอบคำถาม เพื่อสร้างบรรยากาศการสนทนาโต้ตอบให้มีแปลกใหม่ น่าสนใจ เเละกระตุ้นสิ่งที่เด็กสนใจได้ดียิ่งขึ้น

ได้เทคนิคดีๆทั้ง 9 ข้อไปเเล้ว อย่าลืมนำไปฝึกพัฒนาสมองของเด็กๆกันนะครับ ^^

เครดิตข้อมูล จากหนังสือ "คำถามพัฒนาสมอง"